αρχαϊκή τέχνη

αρχαϊκή τέχνη
Ο όρος α.τ. (από τη λέξη αρχή)δόθηκε στην ελληνική τέχνη του 7ου και 6ου αι. π.Χ., όταν δεν ήταν ακόμα γνωστή η γεωμετρική τέχνη που προηγήθηκε· οπωσδήποτε, όμως, αποτελεί κάτι νέο στον ελληνικό κόσμο. Καμιά εποχή δεν έδωσε στην ελληνική τέχνη έργα τόσο αποφασιστικής σημασίας όσα o 7ος αι. To πρώτο και κύριο χαρακτηριστικό είναι η μνημειακή μορφή· στην πλαστική παρουσιάζονται τα πρώτα μεγάλα λίθινα και χάλκινα γλυπτά· στην αρχιτεκτονική δημιουργούνται οι πρώτοι λίθινοι ναοί·στη ζωγραφική και την αγγειογραφία έχουμε τις πρώτες μεγαλόπνοες συνθέσεις. Η α.τ., ύστερα από τις πρώτες δειλές εμφανίσεις της γεωμετρικής, θα καταξιώσει την εικαστική έκφραση της ελληνικής μυθολογίας, θα δημιουργήσει ένα αφηγηματικό εικαστικό ύφος, που θα παραμείνει κτήμα όλης της ελληνικής και ευρωπαϊκής τέχνης. Στην αρχιτεκτονική η α.τ. δημιουργεί τον τύπο του ελληνικού ναού και τους δύο ρυθμούς: τον ιωνικό και τον δωρικό. Από τη Μικρά Ασία μέχρι τη νότια Ιταλία και τη Σικελία και από την Κρήτη μέχρι τη Μακεδονία υψώνονται οι αρχαϊκοί ναοί με λειτουργική πληρότητα και μνημειακή επιβολή. Και ο συνδυασμός της γλυπτικής για τη διακόσμηση των αετωμάτων, των μετοπών και των ζωοφόρων θέτει και λύνει πολλά δυσκολότατα προβλήματα που θα αντιμετωπίσουν οι Έλληνες τεχνίτες σε όλη τη διάρκεια της αρχαίας ελληνικής ζωής. Στην Ολυμπία και στους Δελφούς, στην Κόρινθο και στη Δήλο, στην Έφεσο και στη Σάμο, στον Ακράγαντα, στον Σελινούντα και στην Ποσειδωνία στέκονται ακόμα επιβλητικά τα λείψανα των αρχαϊκών ναών. Στην πλαστική κυριαρχεί το άγαλμα του γυμνού νέου άντρα, του Κούρου, και της κομψά ντυμένης Κόρης, στα νησιά, στην Πελοπόννησο και την Αττική. Δίπλα σε αυτά ομάδες αγαλμάτων, τα συντάγματα, στολίζουν τα μεγάλα ιερά, δίπλα στα αναθηματικά ανάγλυφα. Και στους αρχαϊκούς τάφους οι υψηλές επιτύμβιες στήλες με τη μορφή του νεκρού ανάγλυφα δοσμένη συμπληρώνουν τον κύκλο της αρχαϊκής πλαστικής. Μέσα στον 6o αι. οι Έλληνες γλύπτες βρίσκουν τον τρόπο να κατασκευάζουν χάλκινα αγάλματα χωνευτά (κούφια εσωτερικά), γεγονός που θα τους δώσει άπειρες δυνατότητες για τη χαλκοπλαστική, που κυριαρχεί στους επόμενους αιώνες. Στην αγγειοπλαστική και αγγειογραφία o 7ος και ο 6ος αι. π.Χ. όχι μόνο ανοίγουν νέους δρόμους, αλλά δημιουργούν τα σχήματα των αγγείων και επινοούν την τεχνική της διακόσμησής τους που θα συνεχιστούν σε όλους τους επόμενους αιώνες. Η γνωστή μελανόμορφη τεχνική (630-530 π.Χ.) και η ερυθρόμορφη είναι κατακτήσεις των αρχαϊκών χρόνων. Στην α.τ., που διαρκεί περίπου από το 700 π.Χ. έως το 480 π.Χ., η συμβολή όλων των ελληνικών περιοχών είναι πλούσια και σχεδόν ισότιμη. Παρ’ όλα αυτά θα μπορούσαμε να διακρίνουμε από την περίοδο αυτή το προβάδισμα της Αττικής, που στα τέλη των αρχαϊκών χρόνων έχει κάνει τις μεγαλύτερες κατακτήσεις σε όλους τους τομείς και η οποία στην αγγειοπλαστική έχει ουσιαστικά εκτοπίσει κάθε προηγούμενο συναγωνιστή της, όπως ήταν π.χ. η Κόρινθος. Ως εκ τούτου, η θαυμαστή δημιουργία των χρόνων του Περικλή, δεν αποτελεί αιφνίδια αναλαμπή χωρίς προδρόμους. Ο μεγάλος αρχαϊκός ναός της Ήρας στην Άλτη της αρχαίας Ολυμπίας, ένα από τα σπουδαιότερα αρχιτεκτονικά δείγματα της αρχαϊκής περιόδου στην Ελλάδα. Το "λαγωνικό", έργο το οποίο χρονολογείται γύρω στο 520 π.Χ., σταθμός στην τέχνη της αρχαϊκής περιόδου. Ο άγνωστος δημιουργός του έχει αποδώσει το ζώο τη στιγμή ακριβώς που είναι έτοιμο να επιτεθεί στο θήραμα. Ανάγλυφο από βάση Κούρου, που βρέθηκε εντοιχισμένο στο Θεμιστόκλειο τείχος, χρονολογείται γύρω στο 510 π.Χ. και είναι χαρακτηριστικό της τελευταίας φάσης της αρχαϊκής περιόδου στην Αττική. Το θέμα του είναι γνωστό ως "γαλεοκυνομαχία": οι αθλητές, μετά τη σκληρή άσκηση στο γυμναστήριο, ξεκουράζονται παρακολουθώντας έναν σκύλο και μια γάτα να μαλώνουν (Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, Αθήνα? φωτ. I. Ντεκόπουλου).

Dictionary of Greek. 2013.

Игры ⚽ Нужна курсовая?

Look at other dictionaries:

  • Ελλάδα - Τέχνη (Αρχαιότητα) — ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΕΧΝΗ Η απαρχή της αρχαίας ελληνικής τέχνης τοποθετείται συνήθως περί το 1100 π.Χ., μετά την κάθοδο των Δωριέων. Μετά την αποκρυπτογράφηση της Γραμμικής Β’ και την ανάγνωση των πινακίδων των ανακτόρων της Πύλου, των Μυκηνών, των… …   Dictionary of Greek

  • νεκρική τέχνη — Το ταφικό μνημείο, έκφραση της ν.τ., ανάγεται στους προϊστορικούς χρόνους (ντολμέν, νουραγικά μνημεία κ.ά.). Τις διάφορες μορφές της ν.τ. κωδικοποίησε ο αιγυπτιακός πολιτισμός από την τρίτη χιλιετία π.Χ., κατασκευάζοντας ταφικά μνημεία, υπόγειους …   Dictionary of Greek

  • κύπρος — I Νησιωτικό κράτος της ανατολικής Μεσογείου. Βρίσκεται Δ της Συρίας και Ν της Τουρκίας.Η Κ. είναι το τρίτο σε μέγεθος νησί της Μεσογείου και ανήκει γεωγραφικά μεν στη Μικρά Ασία, πολιτικά όμως στην Ευρώπη. Ο πληθυσμός της είναι 80% Ελληνοκύπριοι …   Dictionary of Greek

  • Λέσβος — I Μυθολογικό πρόσωπο. Ήταν γιος του Λαπίθη από τη Θεσσαλία. Φέρεται ως ιδρυτής της πόλης Μυτιλήνης του επίσης ομώνυμού του νησιού του Αιγαίου. Ο Λ. παντρεύτηκε την Μήθυμνα, κόρη του τοπικού βασιλιά Μακαρέα. Ο σχετικός μύθος υποδηλώνει ότι οι… …   Dictionary of Greek

  • Θεσσαλία — I Ιστορική γεωγραφική περιοχή και περιφέρεια (13.903 τ. χλμ., 753.888 κάτ.) της ηπειρωτικής Ελλάδας. Στα Α συνορεύει με τη δυτική Μακεδονία, στα Δ με την Ήπειρο, στα Ν με τη Στερεά Ελλάδα, και στα Α βρέχεται από το Αιγαίο πέλαγος. Η Θ. διαιρείται …   Dictionary of Greek

  • άγαλμα — Η λέξη ά. (από το αγάλλομαι) σήμαινε στην αρχή καθετί με το οποίο κάποιος αγάλλεται (πολύτιμα αντικείμενα κλπ.). Επικράτησε όμως με τον καιρό να σημαίνει το είδωλο άντρα ή γυναίκας, φτιαγμένο από ξύλο, πηλό, μάρμαρο, χαλκό κλπ. Στην αρχή ήταν… …   Dictionary of Greek

  • Άρχερμος — (α’ μισό 6ου αι. π.Χ.).Γλύπτης από τη Xio. Καλλιτέχνης περιωπής φαίνεται πως ήταν και ο πατέρας του Μικκιάδης και οι γιοι του Άθηνις και Βούπαλος. Στον Ά. αναφέρεται ένα σπουδαίο καλλιτεχνικό τόλμημα: φιλοτέχνησε μια φτερωτή Νίκη. Σε μια εποχή… …   Dictionary of Greek

  • αρχαϊκός — ή, ό αυτός που αναφέρεται στους προκλασικούς χρόνους: Η αρχαϊκή τέχνη είναι ο πρόδρομος της κλασικής …   Νέο ερμηνευτικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας (Новый толковании словарь современного греческого)

  • Ισπανία — Επίσημη ονομασία: Βασίλειο της Ισπανίας Έκταση: 504.782 τ. χλμ. Πληθυσμός: 40.037.995 (2001) Πρωτεύουσα: Μαδρίτη (2.882.860 κάτ. το 2000)Κράτος της νοτιοδυτικής Ευρώπης, στην Ιβηρική χερσόνησο. Συνορεύει στα ΒΑ με τη Γαλλία και την Ανδόρα, στα Δ… …   Dictionary of Greek

  • Ινδία — Επίσημη ονομασία: Δημοκρατία της Ινδίας Έκταση: 3.287.590 τ. χλμ. Πληθυσμός: 1.029.991.145 (2001) Πρωτεύουσα: Νέο Δελχί (12.791.458 κάτ. το 2001)Κράτος της νότιας Ασίας. Συνορεύει Α με το Μπαγκλαντές και τη Μυανμάρ (Βιρμανία), Β με την Κίνα και… …   Dictionary of Greek

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”